Lửa: chia sẻ nỗi đau “cháy rừng” của nước Úc

Năm lên tám tuổi, tôi chứng kiến tận mắt nhà ông Vuông ở xứ Ninh Phát, Gia Kiệm bị cháy. Đám cháy kinh khủng dữ dội làm hoảng sợ cả xứ đạo, vì nhà ông là cửa tiệm bán xăng dầu, lốp xe, đồ nhựa. Giữa đêm đen, ngọn lửa cuồn cuộn bốc cao theo gió chớp nhoáng thiêu rụi ngôi nhà nhiều tầng và lấy đi mạng sống của bà mẹ và hai con trai nhỏ của ông. Đến nay, đã gần sáu mươi năm trôi qua, mà hình ảnh ngọn lửa đêm hôm ấy vẫn rừng rực như thiêu đốt ký ức tôi.

Từ tháng chín đến hôm nay, ngày 7 tháng 1/2020, nước Úc hoảng loạn trong đám cháy kinh dị tàn phá hơn tám triệu mẫu rừng, và tiêu diệt, làm bị thương nửa tỷ thú vật đủ loại, chưa kể hàng chục người thiệt mạng, và nhiều nhà cửa, xe cộ bị ngọn lửa cuốn đi.

Trước thảm họa và đe dọa còn tiếp tục của lửa, người dân Úc không chỉ sợ hãi trước sức tàn phá ghê gớm của ngọn lửa giữa mùa hè nóng bức, mà còn lo âu về một tương lai mang nhiều hậu quả khôn lường của đám cháy: không khí ô nhiễm, môi trường bị hủy hoại, cây rừng bị tàn phá, nhiều giống thú quý, và rất nhiều động vật bị tiêu diệt.

Chắc chắn cuộc hoả hoạn rất hãi hùng này phải xuất phát từ một hay nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân nào đi nữa, thì mọi người cũng đều nhận ra giới hạn của con người trong việc quản trị sinh hoạt của con người : con người không thể đề phòng hết những rủi ro, con người không đủ sức khống chế tai họa, con người không hoàn toàn làm chủ được thiên nhiên, như ngăn chặn gió lớn khi lửa bốc cháy, hay thay trời làm mưa dập tắt hàng triệu mẫu rừng đang là mồi ngon cho ngọn lửa đói, háu ăn. Và người ta nhìn thấy giới hạn, đồng thời cảm thấy mình thật nhỏ bé, bất lực trước hiểm nguy, tai họa do chính mình gây ra.

Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều góp công sức hay vật lực để cùng người Úc chống chọi đám cháy, và không ai không biểu lộ tình cảm tương trợ, cảm thông, đau xót với người dân của quốc gia “nạn nhân hỏa hoạn” này.

Trước thảm họa đau thương của người dân Úc và đồng bào Việt Nam sinh sống tại quốc gia văn minh, trù phú, và thân thiện này, người viết xin được gửi bạn đọc chút tản mạn về Lửa, như tâm tình cảm thông và chia sẻ sâu sa, lắng đọng.

Lửa biểu trưng cho sức mạnh “bách chiến bách thắng” của cả Tình Yêu lẫn Thù Hận. Những người yêu nhau luôn chọn Lửa làm biểu hiệu của tình yêu nồng nàn, tình yêu cháy bỏng, tình yêu cuồng nhiệt, bởi khi tha thiết yêu nhau, khi đạt ngưỡng si mê, điên cuồng, ngây dại vì nhau, người ta không thể dùng bất cứ hình ảnh nào khác ngoài Lửa để diễn tả tình yêu vĩ đại, tình yêu không biên cương, ranh giới, tình yêu cao vời, tuyệt vời mà hai người yêu nhau dâng hiến, trao tặng cho nhau. Người ta cũng không thể dùng hình ảnh nào khác ngoài Lửa để biểu lộ khao khát được tan biến trong nhau, hoà lẫn trong nhau, nên một và chết trong nhau, bởi chỉ có Lửa mới giúp tình nhân, nhân tình thực hiện khát vọng yêu thương vô cùng, đến cùng này.

Nhưng Lửa cũng là biểu tượng của Thù Hận, của Ganh Ghét, của Hỏa Ngục, mà ở đó, dù là một chút xíu tình yêu cũng không có, không còn. Trong nhiều tác phẩm, cũng như ở đời thường, người ta hay viết, hay nói : lửa oán hờn, lửa thù hận, lửa ganh ghét, lửa chiến tranh, bởi một khi trở thành thù địch, người ta bị thôi thúc tìm mọi cách để tiêu diệt, xóa tan dấu vết sự sống của nhau trong cuộc đời, nên sẽ chỉ có Lửa mới đủ sức làm công việc triệt tiêu, xóa sổ, tẩy sạch dấu tích sự sống của đối thủ, quân thù, bởi Lửa có sức mạnh tàn phá cao, có khả năng bạo lực phi thường, có mức độ dã man không gì có thể so sánh.

Như thế, Lửa vừa tốt vừa xấu, đúng hơn, Lửa không xấu không tốt, bởi Lửa sưởi ấm mùa đông, Lửa cho gạo thành cơm, cho thịt sống thành thịt chín nuôi con người, nhưng Lửa cũng đốt nhà ông Vuông, thiêu sống mẹ và hai con nhỏ của ông, thiêu rụi hàng triệu mẫu rừng tươi xanh, giết chết, làm bị thương hằng nửa tỷ thú vật ở Úc… Vấn đề quan trọng là người ta đã sử dụng Lửa làm sao, sử dụng Lửa cho mục đích nào ?

Nếu nguyên nhân cháy rừng sẽ được cơ quan hữu trách của Úc làm sáng tỏ một ngày, thì chúng ta sẽ một lần nữa có thêm lý do để khẳng định : Lửa có thể được bùng lên cho Tình Yêu lên ngôi, và Lửa có thể bốc cháy dữ dội cho Hận Thù thống trị ; Lửa có thể sưởi ấm, và Lửa có thể thiêu hủy ; Lửa có thể xây dựng, và Lửa có thể tàn phá ; Lửa có thể ban sự sống, và Lửa có thể cướp đi sự sống ; Lửa có thể phục vụ, và Lửa có thể chống phá, vì Lửa vừa có khả năng yêu thương mãnh liệt, vừa có khả năng thù hận kinh hoàng, khủng khiếp.

Quả thực, Lửa rất lợi và rất hại, rất tốt và cũng rất xấu, như Tự Do của mỗi người. Với Tự Do, người ta có thể trở thành người tuyệt vời, hữu ích, nhưng cũng có thể biến thành tội đồ làm hại chính mình và xã hội. Sử dụng tự do để yêu thương, xây dựng, phục vụ sẽ đem lại thành công, hạnh phúc cho mình và mọi người ; sử dụng tự do để ganh ghét, đố kỵ, hiềm khích, hận thù, bạo hành sẽ mang lại tang thương, khổ đau, chết chóc, bất hạnh cho mình trước nhất và nặng nề nhất, sau đó là mọi người chung quanh, bởi tự do đã phục vụ hận thù, bạo lực thay vì vun xới, ươm trồng yêu Thương.

Thực vậy, như Lửa, con người có quyền và khả thể điều khiển, sử dụng Tự Do tùy mục tiêu được chọn, và tùy động lực thúc đẩy. Nếu chẳng may tự do được dùng như Lửa hận thù thiêu hủy, tàn phá, thì tiếc thay một đời người đã bị phí phạm khi trở thành bất hạnh cho cả thế giới, nhưng nếu tự do được sử dụng như Lửa tình yêu, thì thật phúc đức cho người có tự do, vì đích thực là niềm Vinh Dự của toàn thể nhân loại.

Cầu xin Thiên Chúa thương đổ mưa trên nước Úc, để làm dịu cơn nóng cháy khô tâm hồn người dân Úc, đánh tan cuồng phong tai họa đè nặng tâm can đồng bào con đang sinh sống trên đất nước Úc dễ thương, và giải thoát những chú Kangourou chết khát liều mình phóng ra đường tìm nước uống, nhất là cứu chữa những bé Koala bị phỏng nặng đang đau đớn quằn quại, vất vưởng bên bờ rừng rực lửa.