Ơn toàn xá trong mùa đại dịch Covid-19

Nhằm giúp các tín hữu chưa hiểu rõ hoặc chưa để ý đến ân xá và việc lãnh nhận ơn toàn xá trong mùa đại dịch Covid-19, cũng như mong ước các tín hữu mạnh mẽ thể hiện tình thương đối với chính mình và tha nhân bằng lời cầu nguyện và thi hành các việc đạo đức bác ái để lãnh nhận các ân xá, chúng tôi xin mạn phép giải thích thêm ở đây nội dung của “Sắc Lệnh ban ân xá đặc biệt cho các tín hữu chịu đau khổ vì dịch Covid-19, cũng như cho những nhân viên y tế, gia đình bệnh nhân và tất cả những ai đang giúp đỡ các bệnh nhân” được ban hành mới đây (ngày 19 tháng 3 năm 2020) từ Tòa Ân Giải (Paenitentiaria Apostolica).

Lý do ra đời của Sắc Lệnh này là vì: [1] Toàn thể nhân loại chúng ta đang ở trong thời kỳ “bị đe dọa bởi một căn bệnh vô hình và ác hiểm” do nhiễm virus corona, cho nên theo gương Thầy Chí Thánh Giêsu, Hội Thánh muốn luôn mở lòng chăm sóc các bệnh nhân; [2] Để tất cả những ai đau khổ vì nạn dịch Covid-19 có thể tái khám phá ra “sự đau khổ mang tính cứu chuộc của Chúa Kitô”; [3] Noi theo ĐGH Phanxicô trong việc bày tỏ sự gần gũi của ngài đối với các bệnh nhân như một người cha và không ngừng mời gọi cầu nguyện cho những người bị nhiễm virus corona.

Để lãnh nhận ơn toàn xá theo đúng tinh thần siêu nhiên phải có, chúng ta nên hiểu một vài khái niệm về ân xá, nhưng quan trọng hơn, hội đủ các điều kiện cần thiết và thi hành những điều Hội Thánh qui định.

I. Ân xá là gì?

Ân xá là việc tha trước mặt Thiên Chúa hình phạt tạm thời phải chịu do các tội gây nên, dù tội đã được tha thứ [qua Bí tích Giải tội]. Nhờ Bí tích Hòa giải, hối nhân được tha thứ tội lỗi và tái lập hiệp thông với Thiên Chúa, cũng như được tha các hình phạt đời đời do tội. Nhưng những hình phạt tạm vẫn còn. Kitô hữu nào đã được chuẩn bị đầy đủ và đã thực hiện một số điều kiện đã được ấn định, thì được hưởng ơn tha thứ hình phạt tạm nhờ sự trợ giúp của Giáo Hội (GL 992; GLCG 1471, 1473; Enchiridion Indulgentiarum [EI] (1999), “Normae de Indulgentiis”, N. 1).

Ân xá gồm có ơn xá từng phần hoặc ơn toàn xá. Tên gọi “ơn xá từng phần” và “ơn toàn xá” được sử dụng nhiều hơn là tên gọi “tiểu xá” và “đại xá” (GL 993; GLCG 1471; EI, “Normae de Indulgentiis”, N. 2). Bất cứ tín hữu nào cũng có thể hưởng ơn xá từng phần hoặc ơn toàn xá, hoặc cho chính mình, hoặc cho những người đã qua đời (GL 994; GLCG 1471; EI, “Normae de Indulgentiis”, N. 3). Mỗi ngày một tín hữu chỉ nhận hưởng được ơn toàn xá một lần mà thôi, ngoại trừ trường hợp nguy tử (EI, “Normae de Indulgentiis”, N. 18).

II. Ơn xá từng phần là gì?

Ân xá được gọi là gọi là ơn xá từng phần (indulgentia partialis), nghĩa là ân xá chỉ tha một phần hình phạt tạm thời phải chịu vì tội (GL 993; GLCG 1471; EI, “Normae de Indulgentiis”, N. 2).

III. Ơn toàn xá là gì?

Ân xá được gọi là ơn toàn xá (indulgentia plenria), nghĩa là ân xá tha hoàn toàn hình phạt tạm thời phải chịu vì tội (GL 993; GLCG 1471; EI, “Normae de Indulgentiis”, N. 2).

IV. Có thể lãnh nhận ơn toàn xá mỗi ngày không?

Mỗi ngày, tín hữu có thể nhận được một ơn toàn xá khi làm những việc đạo đức sau: [1] Viếng Mình Thánh Chúa ít nhất nửa tiếng đồng hồ (Enchiridion Indulgentiarum [EI] (1999), “Concessiones” 7 § 1, 1°); [2] Đọc 50 kinh Mân côi trong nhà thờ, nhà nguyện, gia đình, tu viện hay cùng với hội đoàn (EI, “Concessiones” 17 § 1, 1° et conc. 23 § 1); [3] Đọc Kinh Thánh liên tục trong nửa tiếng đồng hồ với ý thức là đang đọc Lời Chúa (EI, “Concessiones” 30); [4] Đi Đàng Thánh giá (EI, “Concessiones” 13, 2°). Ngoài ra, trong khá nhiều dịp đặc biệt như được ấn định trong Sổ bộ các Ân xá: Quy chế và Ân ban [1999] (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones), tín hữu cũng được lãnh nhận ơn toàn xá. Chẳng hạn dịp lãnh nhận phép lành “Urbi et Orbi” của ĐGH; dịp tham dự tuần cấm phòng (tĩnh tâm) ba ngày liên tiếp; dịp rước lễ lần đầu; dịp tham dự Thánh lễ mở tay (Thánh lễ Tạ ơn) của tân linh mục…

V. Những điều kiện chung để lãnh nhận ân xá là gì?

Đó là những điều kiện sau:

[1] Có ý định muốn lãnh nhận ân xá (có ý chung chung cũng đủ, hoặc ý thường kỳ tỏ ra một lần mà không rút lại);

[2] Thi hành những công việc như đã ấn định: xưng tội, rước lễ, và cầu nguyện theo ý ĐGH. Việc xưng tội có thể thực hiện trước mấy ngày hoặc sau mấy ngày làm việc có ân xá (nếu trong lòng không mắc hoặc vương vấn tội lỗi) và xưng tội một lần thì đủ điều kiện để hưởng ơn toàn xá nhiều lần. Việc rước lễ thì nên làm mỗi ngày (chính ngày) khi lãnh nhận ân xá. Tuy nhiên, Bản quyền địa phương có thể miễn chuẩn việc rước lễ cho những người không thể tuân giữ được (ví dụ như người bệnh, người ở xa nhà thờ). Việc cầu nguyện theo ý Đức Giáo hoàng cũng vậy, nên làm trong chính ngày muốn lãnh nhận ân xá, được diễn tả bằng việc đọc một kinh Lạy Cha và một kinh Kính Mừng là đủ, nhưng vì lòng đạo đức mà đọc thêm những kinh khác cũng là điều tốt. Mỗi lần rước lễ và cầu nguyện theo ý ĐGH thì chỉ được hưởng một ơn toàn xá (EI, “Normae de Indulgentiis”, N. 20).  

[3] Dứt lòng quyến luyến tội lỗi, dù là tội nhẹ

VI. Lãnh nhận ơn toàn xá trong mùa đại dịch covid-19

Sắc Lệnh của Tòa Ân Giải về việc ban Ân Xá Đặc Biệt cho các tín hữu trong đại dịch hiện nay chia ra 4 nhóm đối tượng lãnh nhận cũng như quy định các thực hành đạo đức tương ứng với mỗi nhóm và ý hướng kèm theo những thực hành đạo đức này để được hưởng ơn toàn xá:

1/ Bệnh nhân nhiễm virus Corona, người phải cách ly tại bệnh viện hay tại nhà do thẩm quyền y tế

– Điều kiện: [1] Tinh thần dứt bỏ tội lỗi; [2] Ít là thực hành một trong các việc sau: a/ Tham dự trực tuyến Thánh lễ; b/ Đọc kinh Mân côi; c/ Đi Đàng Thánh Giá; d/ Các việc đạo đức khác; d/ Tối thiểu chỉ cần đọc kinh Lạy Cha, kinh Tin Kính, kinh Kính Mừng và một lời khẩn cầu với Đức Trinh Nữ Maria; [3] Sớm hết sức có thể, sẽ xưng tội, rước Thánh Thể, cầu nguyện theo ý Đức Giáo hoàng. Điều kiện có ý định muốn lãnh nhận ân xá coi như được hiểu ngầm.

– Ý hướng: Dâng đau khổ trong tinh thần đức tin hướng về Chúa và đức ái hướng đến anh chị em tha nhân.

2/ Nhân viên y tế, người nhà của bệnh nhân và thiện nguyện viên đang chăm sóc bệnh nhân nhiễm virus Corona

– Điều kiện: tương tự như nhóm đối tượng trên.

– Ý hướng: Phục vụ theo lời Chúa dạy: “Không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu của người thí mạng vì bạn hữu” (Ga 15, 13).

3/ Các tín hữu nói chung

– Điều kiện: [1] Tinh thần dứt bỏ tội lỗi; [2] Ít là thực hành một trong các việc sau: a/ Viếng Thánh Thể, hoặc chầu Thánh Thể ít là nửa tiếng đồng hồ; b/ Đọc Thánh Kinh ít là trong 30 phút; c/ Đọc kinh Mân côi; d/ Đi Đàng Thánh Giá; d/ Lần chuỗi kính Lòng Chúa Thương Xót; [3] Sớm hết sức có thể, sẽ xưng tội, rước Thánh Thể, cầu nguyện theo ý Đức Giáo hoàng. Điều kiện có ý định muốn lãnh nhận ân xá coi như được hiểu ngầm.

– Ý hướng: để khẩn cầu Thiên Chúa Toàn năng chấm dứt đại dịch này, nâng đỡ những người nhiễm bệnh và ban ơn cứu rỗi muôn đời cho những kẻ đã được Chúa gọi về bên Chúa.

4/ Tín hữu nguy tử, không thể lãnh nhận Bí tích Xức dầu và Của ăn dàng

Điều kiện: [1] Đã chuẩn bị tâm hồn cách thích đáng và đã đọc một ít kinh nguyện khi còn sống (trong trường hợp này Hội Thánh sẽ bù đắp cho ba điều kiện thông thường để lãnh nhận ân xá); [2] Có tượng Chúa chịu đóng đinh hoặc Thánh giá.

VII. Các tín hữu tham dự thánh lễ trực tuyến có được lãnh ơn toàn xá không?

Như phần trên đã nói, điều kiện căn bản là để lãnh nhận ân xá là: [1] Có ý định muốn lãnh nhận ân xá; [2] Thi hành những công việc như đã ấn định (ngày, nơi, dịp lãnh nhận ân xá và xưng tội, rước lễ, cầu nguyện theo ý ĐGH); [3] Dứt lòng quyến luyến tội lỗi, dù là tội nhẹ.

Dựa vào Sắc Lệnh ban ơn Toàn Xá của Tòa Ân Giải trong tình trạng dịch bệnh lan tràn hiện nay (19/03/2020), các tín hữu thuộc về Nhóm đối tượng 1/ (bao gồm: Bệnh nhân nhiễm virút Corona, người phải cách ly tại bệnh viện hay tại nhà do thẩm quyền y tế) và Nhóm đối tượng 2/ (bao gồm: Nhân viên y tế, người nhà của bệnh nhân và thiện nguyện viên đang chăm sóc bệnh nhân nhiễm virus Corona) đều có thể lãnh nhận ơn toàn xá nếu họ tham dự Thánh lễ trực tuyến và đáp ứng điều kiện là từ bỏ tội lỗi và sớm hết sức có thể, sẽ xưng tội, rước Thánh Thể, cầu nguyện theo ý Đức Giáo hoàng.

Còn đối với các tín hữu nói chung (Nhóm đối tượng 3/), Sắc Lệnh chỉ nhắc đến việc thi hành một số công việc đã ấn định với ý hướng cầu nguyện cho đại dịch chấm dứt, cho bệnh nhân được chữa lành và cho những người qua đời được an nghỉ ngàn thu, thì được ban ơn toàn xá. Như vậy, trong trường hợp này, nguyên việc tham dự Thánh lễ trực tuyến thì không được lãnh ơn toàn xá mà là do họ đáp ứng những điều kiện và có ý hướng như được chỉ ra trong Sắc Lệnh (coi phần trên).

Thay lời kết

Ân xá không đến từ việc hoàn tất cho xong công kia việc nọ, nhưng là kết quả từ lòng đạo đức chân thành trong đó chúng ta nhận ra nhu cầu hoán cải tâm hồn và đáp lại bằng một tình yêu đích thực trước những hoa trái thiêng liêng cao quý mà Thiên Chúa tuôn đổ một cách dạt dào trên chúng ta. Vậy chúng ta đừng lãng phí cơ hội quý báu để lãnh nhận ơn toàn xá trong thời gian này với lòng tin tưởng vào tình thương của Thiên Chúa, Đấng đã thiết lập Hội Thánh và đón nhận chúng ta vào Hội Thánh mà “với tư cách là thừa tác viên ơn cứu chuộc, Hội Thánh dùng quyền mình để phân phát và áp dụng kho tàng đền tội của Đức Kitô và các Thánh.”

Lm. Giuse Phạm Đình Ái, SSS