Tang lễ Cha Samuel Trương Đình Hòe kết hợp giữa Tỉnh Dòng Phanxicô Pháp và Giáo xứ Việt Nam tại Paris

Tang lễ linh mục Samuel Trương Đình Hòe cử hành lúc 11 giờ sáng 9/8/2018 tại nguyện đường Maison Marie-Thérèse là sự kết hợp giữa Tỉnh dòng Phanxicô tại Pháp và Giáo xứ Việt Nam tại Paris. Thánh lễ do linh mục Michel Laloux, Bề trên Tỉnh Dòng Phanxicô Pháp & Bỉ cử hành, với sự đồng tế của quý linh mục Gilbert Nguyễn Kim Sang, Giám đốc Giáo xứ Việt Nam tại Paris, Đức Ông Mai Đức Vinh, linh mục Đinh Đồng Thượng Sách, linh mục Stefano Nguyễn Xuân Dinh dòng Phanxicô, nhiều vị linh mục Việt, Pháp. Cha François Comparat dòng Phanxicô hướng dẫn hát lễ.

Thánh lễ mang tên A-Dieu đồng âm của Adieu, nếu tách riêng hai chữ còn có nghĩa là về nhà Cha. Thánh lễ được mở đầu với ca khúc nhập lễ, chúng tôi xin chuyển thể lục bát như sau :

Lời Cha kính mến tôn vinh
Lửa hồng rực cháy Thánh Linh Nước Trời
Xin Cha cứu độ người đời
Mang niềm hy vọng sáng ngời đức tin.

Sau đó, cha Giám tỉnh Michel Laloux tuyên đọc tiểu sử cha Samuel :

Cha Samuel, sinh ngày 15/05/1924 tại Cẩm Thạch (Hà Tĩnh).
– 1952: Vào Nhà Tập Dòng Anh Em Hèn Mọn ở Vinh.
– Khấn trọn đời tại Orsay ngày 8 tháng 12 năm 1957.
– Thụ phong Linh mục ở Orsay ngày 28 tháng 06 năm 1958.
– Năm 1965-1967, cha làm Giám đốc Chủng viện Phanxicô Thủ Đức.
– Năm 1968 cha trở lại Pháp, và làm Giáo sư phụ giảng trường Cao Đẳng (Phân viện Đông Nam Á).
– Năm 1969-1972: Giảng dạy và nghiên cứu cấu trúc ngữ nghĩa, văn học dân gian Việt Nam, lịch sử văn hóa xã hội của Việt Nam cổ truyền.
– Tốt nghiệp Ưu hạng École Nationale des Langues orientales về ngôn ngữ Á Đông và văn minh Trung Quốc.
– Năm 1988, cha trình luận án ở Đại học Sorbonne về ‘‘Les immortels vietnamiens d’après le Hôi Chân Biên’’.
– 1977-1979: Cha làm Giám đốc Giáo xứ Việt Nam tại Paris.
– 1984: Phó xứ tại giáo xứ Saint Hippolyte.
– 1985: Đại diện cho Tỉnh dòng Việt Nam tại Tổng Tu nghị OFM (Assisi).
– 2006: Trợ lý Giám đốc nhà Hưu dưỡng Marie-Thérèse, dành cho các linh mục cao niên và đau bệnh của giáo phận Paris.

Tiếp theo, chị Jeanne Antide Claire Linh Đan là cháu cha Samuel đã đọc di ngôn của người bác, như sau:

Vang Vọng

Người xưa bảo: ‘‘Đời này sống tạm, đời sau về nhà’’ (sinh ký tử quy : 生 寄 死 歸).

Sinh làm người, cho sống rồi gọi về, đó là chuyện muôn đời của mầu nhiệm Tình Thương. Đó là buổi lễ đời người, ta trân trọng.

Tôi sinh ngày 15/5/1924 (Giáp Tý). Hôm nay 20/6/2018 (Mậu Tuất), Âm lịch cho là ở đầu tuổi 95. Là người tu hành, dương lịch tính chẵn 65 năm tuyên thệ sống với luật Dòng Anh Em Hèn Mọn, 60 năm tiếp lời Giáo Hội gọi làm linh mục (1957). Ra đi bất cứ nơi đâu Anh Em Hèn Mọn gọi đến, trong tâm thức sống dân chủ anh em, giúp nhau thể hiện ba lời thề (thanh bần, vâng phục, trong sáng), đưa nhau theo gót Cha Thánh Phanxicô Assisio xác chứng Tin Mừng Cứu Thế của Đức Giêsu.

Đôi chân, từ ấy, đã đặt vào những nẻo đường mấy châu: Á, Úc, Âu, Mỹ. Thân ở đâu lòng cũng nhớ thương về quê cũ. Còn lại 300 bài nhật ký Buổi Lễ Đời (vận văn và tản văn), ghi những cảnh giới đã qua. Tạm trích đoạn ra đây Vang Vọng Lời Cố Hương, lưu niệm ngày hôm nay, từ Đình Hòe quê cha, Đại Tăng quê mẹ, các cháu họ Trương, Nguyễn quy tụ về đây, hiến tế Lễ Ngọc Linh Mục cho một người anh em. Bái tạ Tình Thương mầu nhiệm Chúa, tri ân giáo xứ và xã thôn nhà: Đình Hòe – Thạch Đỉnh, Đại Tăng – Thạch Thành, công sinh thành, ơn nuôi dưỡng, mang trong đường gân thớ thịt mình nết đất tình trời, mọi phần hay dở từ các vị tiền bối muôn đời. Ý thức điểm chính này trong tư chất con người, làm hồ sơ các chứng chỉ xưa nay tôi vẫn ký là Trương Đình Hòe của muôn ngàn kiếp trước.

Xa ngoài muôn ngàn dặm
Vang vọng lời cố hương.
…………………………………….
Về đây qùy trước bàn thờ,
Tình thương mầu nhiệm đang chờ tình thương.

Samuel Trương Đình Hòe

Trong phần Phụng vụ Lời Chúa, bài đọc I nói lên sự trông mong ngắm nhìn Thánh Nhan Chúa:

Chính tôi sẽ được ngắm nhìn Người,
Đấng mắt tôi nhìn thấy không phải người xa lạ.
Lòng tôi những tha thiết mong chờ. (G 19, 27)

Thầy Phó tế Cao Trọng Nghĩa công bố Tin Mừng theo thánh Gioan: ‘‘Anh em đừng xao xuyến! Hãy tin vào Thiên Chúa và tin vào Thầy. Trong nhà Cha Thầy, có nhiều chỗ ở; nếu không, Thầy đã nói với anh em rồi, vì Thầy đi dọn chỗ cho anh em. Nếu Thầy đi dọn chỗ cho anh em, thì Thầy lại đến và đem anh em về với Thầy, để Thầy ở đâu, anh em cũng ở đó. Và Thầy đi đâu, thì anh em biết đường rồi.” Ông Tô-ma nói với Đức Giê-su: “Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu, làm sao chúng con biết được đường? “Đức Giê-su đáp: “Chính Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống. Không ai đến với Chúa Cha mà không qua Thầy. Nếu anh em biết Thầy, anh em cũng biết Cha Thầy. Ngay từ bây giờ, anh em biết Người và đã thấy Người.’’ (Ga 14,1-6)

Linh muc Giám tỉnh Michel Laloux chia sẻ lời Chúa bằng những lời chân tình, cảm động: Văn hóa Việt Nam lắng nghe lời chỉ dạy của các bậc cao niên đã một đời từng trải. Trong bài đọc vừa nghe, ông Gióp đã trải qua bao nhiêu đắng cay thứ thách: ‘‘Tôi đâu còn là chi, tôi cũng chẳng có gì, ngoài thân thể chỉ là da bọc xương’’ (G 19,20). Nhưng ông vững tin sẽ được thấy nhan thánh, nhờ lòng nhân từ của Chúa Kitô Phục sinh.

Cha Samuel cũng trải qua đau khổ. Lời Chúa giúp ngài luôn vững vàng. Cha thông thạo nhiều thứ tiếng. Ngài còn làm thơ để diễn tả thực tại qua ngôn ngữ thi ca. Tang lễ nói lên mầu nhiệm cứu độ, khi hạt giống chết đi sẽ gieo mầm hoa trái mai sau. ‘‘Sự sống không mất nhưng chỉ đổi thay.’’

Một nữ tín hữu đọc lời nguyện giáo dân bằng tiếng Pháp: ‘‘Lạy Thiên Chúa là Cha trên trời, chúng con dâng lên Ngài mỗi người trong gia đình cha Samuel, nhất là những người không có mặt trong Thánh lễ này, còn ở quê nhà. Trong gia đình chúng con, cha Samuel là người chú, người bác và người ông, ngài thấm nhuần tình huynh đệ và hiệp thông, trở nên linh mục dòng Phanxicô.’’

Cộng đoàn kính biệt cha Samuel bằng Kinh Hòa Bình của Thánh Phanxicô. Trong phần kết lễ, cộng đoàn Việt Nam đồng ca ca khúc ‘‘Lạy Mẹ Xin Yên Ủi’’ của Nguyễn Khắc Xuyên :

Lạy Mẹ xin yên ủi chúng con luôn luôn
Mẹ từ bi xin phá những nỗi u buồn
Vì đời con gieo rắc biết bao đau thương
Và tràn lan gai góc vướng trên con đường

Ơ Mẹ rất nhân từ Mẹ quên sao được hôm xưa
Lời mẹ hứa khi ở trên núi kia
Lúc mà Chúa sinh thì Mẹ đứng âu sầu lặng yên
Là Mẹ chúng con mẹ xin lĩnh quyền

Khấn Mẹ giữ linh hồn và xác con hằng trinh trong
Lòng luôn hớn hở hát khen Nữ Vương
Quyết còn sống ngày nào thờ kính Con mẹ khoan nhân
Và không quyến luyến thú vui thế trần

Đến giờ chết xin Mẹ ngự đến bên giường khyên con
Và ban xuống cho chúng con những ơn
Ước gì chúng con được hầu sát ngay cạnh Mẹ liên
Từ nay hết lo lắng hết chán phiền.

Paris, ngày 9/8/2018
Lê Đình Thông
VietCatholic News