Suy Niệm Chúa Nhật III Mùa Vọng – Năm B: Chứng Nhân Niềm Vui Tin Mừng

SUY NIỆM LỜI CHÚA – CHÚA NHẬT III MV B
Lời Chúa: Is 61, 1-2a.10-11; 1Tx 5,16-24; Ga 1, 6-8.19-28

Lm. Phêrô Nguyễn Văn Hương

1. CHỨNG NHÂN NIỀM VUI TIN MỪNG

Với Chúa Nhật III Mùa Vọng, chúng ta đang tiến gần tới đại lễ Giáng Sinh. Khắp nơi đã bừng lên bầu khí Giáng Sinh với việc trang hoàng hang đá, cây thông, đèn điện nơi thành phố cũng như thôn quê. Tất cả đều diễn tả niềm vui Giáng Sinh.

Cùng với bầu khí đó, theo truyền thống, Chúa Nhật III này được gọi là Chúa Nhật của niềm vui: “Gaudate in Domino Semper – Hãy vui luôn trong Chúa.” Lời Chúa mời gọi chúng ta suy tư về chủ đề xuyên suốt các bài đọc: “Chứng nhân cho niềm vui.”

Tiên báo và chứng nhân niềm vui

Trong bài đọc I, trích sách tiên tri Isaia, Đấng Mêsia được miêu tả như là người được xức dầu bởi Thần Khí và được sai đi để làm chứng nhân cho niềm vui cứu độ. Nhờ việc xức dầu và sai đi này, Đấng Mêsia đến để “loan báo tin mừng cho kẻ nghèo hèn, băng bó những tấm lòng tan nát, công bố lệnh ân xá cho kẻ bị giam cầm, ngày phóng thích cho những tù nhân, công bố một năm hồng ân của Đức Chúa” (Is 61,1-2). Như thế, theo lời ngôn sứ,

Đấng Mêsia là người mang niềm vui của Thiên Chúa cho nhân loại.
Tin Mừng giới thiệu Gioan Tẩy Giả là chứng nhân cho ánh sáng và niềm vui. Ánh sáng và niềm vui đó chính là Chúa Giêsu. Ông xuất hiện như một dấu hỏi lớn cho dân chúng. Người ta cứ tưởng ông là Đấng Kitô. Nhưng ông thẳng thắn trả lời: Tôi không phải là Đấng Kitô. Tôi chỉ là người dọn đường cho Đấng Cứu Thế. Người đến sau tôi và tôi không đáng cởi quai dép cho Người (x. Ga 1,19-28).

Chúa Giêsu, niềm vui đích thực

Như thế, những lời tiên báo của Isaia nay đã được ứng nghiệm. Đấng Mêsia mà dân Chúa đang mong đợi chính là Đức Giêsu, Người mang niềm vui và chính là niềm vui của Thiên Chúa. Thật vậy, Con Thiên Chúa làm người là Tin Mừng lớn nhất cho nhân loại. Người đến để giải thoát con người khỏi cảnh nô lệ của tội lỗi và mang lại ơn cứu độ cho mọi người. Đó là niềm vui lớn lao nhất! Bởi thế, giáo phụ Origene quả quyết: Chúa Giêsu vừa là Tin Mừng, vừa là nội dung Tin Mừng.

Chúng ta cần suy tư xa hơn: ơn cứu độ mà chúng ta có được không phải nhờ những thành tựu khoa học, kỹ thuật, cũng không phải do của cải vật chất, hay ý thức hệ mang lại, nhưng một cách chính yếu, là do ân sủng của Thiên Chúa ban tặng qua Đức Kitô. Thế nên, Kitô giáo căn bản là “tin mừng” hay “tin vui,” dẫu một số người như Nietzche cho rằng Kitô giáo là sự cản trở niềm vui, bởi vì họ thấy trong đó một loạt những điều cấm chế và luật lệ. Trong thực tế, Kitô giáo là lời loan báo về chiến thắng của ân sủng trên tội lỗi, về sự sống trên sự chết. Và nếu Kitô giáo đòi hỏi sự hy sinh và kỷ luật của lý trí, con tim và cách hành xử, điều đó là chính đáng, bởi vì trong con người luôn có những gốc rễ ích kỷ và độc tố tội lỗi vốn làm cho chúng ta phải buồn phiền vì đánh mất niềm vui đích thực.

Như thế, Chúa Giêsu là niềm vui của nhân loại, là niềm vui của Hội Thánh và của mỗi người chúng ta. Niềm vui đó phát xuất từ trong sâu thẳm nhất của con người, mà không có gì và không ai có thể lấy đi được. Chúng ta được mời gọi chia sẻ niềm vui này với mọi người.

Làm sao để làm chứng cho niềm vui

Tuy nhiên, làm sao chúng ta có thể làm chứng cho Chúa chính là niềm vui? Trong bài đọc II, qua lời nhắn nhủ các tín hữu Thêxalônica (1 Tx 5,16-24), thánh Phaolô nhắc nhở chúng ta rằng trong khi đón chờ Chúa đến, chúng ta phải làm chứng cho Chúa bằng sống một cuộc đời thánh thiện và xa lánh những gì xấu xa. Thánh Tông Đồ đưa ra ba việc quan trọng cần làm: Trước hết, anh em hãy vui luôn trong Chúa, nghĩa là hãy trải nghiệm niềm vui, rồi mới có thể chia sẻ niềm vui; Thứ đến, hãy cầu nguyện không ngừng: nghĩa là để có niềm vui thực sự, phải luôn kết hợp và sống thân tình với Chúa qua đời sống cầu nguyện; Thứ ba, hãy luôn có tâm tình tạ ơn trong mọi hoàn cảnh và đừng dập tắt Thần Khí. Tức là hãy để cho Thánh Thần hướng dẫn.

Ở bài Tin Mừng, Gioan Tẩy Giả được giới thiệu như là kiểu mẫu của một chứng nhân niềm vui. Chúng ta cần học nơi ông về đời sống đơn giản, khó nghèo và khổ chế, để dám lội ngược dòng của cuộc sống đang chạy theo sự xa hoa và hưởng lạc trần thế. Gioan Tẩy Giả còn thể hiện những phẩm tính của một chứng nhân đích thực: đó là tính chân thật, khiêm tốn và can đảm khi làm chứng rằng chỉ Chúa mới mang lại cho con người niềm vui đích thực.

Vì thế, trong Mùa Vọng này, chúng ta được mời gọi hãy đến, kết hợp với Chúa để đón nhận niềm vui và mang niềm vui đó cho tha nhân, nhất là cho những ai nghèo khổ, bằng những việc làm cụ thể, như thăm viếng người bệnh tật, an ủi kẻ cô đơn không nơi nương tựa, giúp đỡ những ai đói rách, và chào hỏi những ai chúng ta gặp gỡ hằng ngày với nét mặt vui tươi trong Chúa. Đó là cách thế tốt nhất để chúng ta mừng đại lễ và chia sẻ niềm vui Con Chúa Giáng Sinh. Amen

2. MÙA ĐỢI CHỜ

Chúng ta bắt đầu năm phụng vụ mới với việc cử hành các Chúa Nhật Mùa Vọng. Mùa Vọng là thời gian chờ đợi và hy vọng. Hội Thánh mời gọi chúng ta cử hành Mùa Vọng với hai mục đích: trước hết là chuẩn bị và cử hành biến cố Con Thiên Chúa giáng sinh tại Bêlem cách đây 2000 năm; Thứ đến là hướng về tương lai, đợi chờ Chúa đến lần thứ hai trong vinh quang trong ngày quang lâm (parousia) để xét xử mọi người.

Mùa Vọng được dịch từ tiếng Latinh là Adventus diễn tả hai khía cạnh của đức tin Kitô giáo, khía cạnh khách quan và khía cạnh chủ quan, hay nói cách khác, khía cạnh từ phía Thiên Chúa và khía cạnh từ phía con người.

1. Thiên Chúa đến

Trước hết, Adventus diễn tả khía cạnh khách quan: ventus có nghĩa là “Chúa đến, hay sự đến của Chúa.” Đây là nét đặc trưng của niềm tin Kitô giáo: Thiên Chúa mà chúng ta tin không phải là một Ý Tưởng hay một Hữu Thể Tuyệt Đối bất khả thụ cảm, cũng không phải là một vị thần ở trên cao, kính nhi viễn chi, không màng gì tới đời sống con người. Thiên Chúa của Kitô giáo không phải là thiên chúa của các triết gia và bậc tri giả. Nghĩa là sản phẩm do con người nghĩ ra. Nhưng Thiên Chúa là Thiên Chúa của mạc khải, Thiên Chúa tình yêu và giàu lòng thương xót đối với loài người. Vì thế, Người chủ động, đi bước trước để đến với con người, tìm kiếm, gặp gỡ từng con người như Kinh Thánh diễn tả ngay từ những trang đầu của sách Sáng Thế: Thiên Chúa tìm kiếm và hỏi Ađam: Ngươi ở đâu? (x. St 3,10-11).Thiên Chúa đi vào lịch sử, Người đến gặp gỡ con người qua các thời đại, từ Cựu Ước đến Tân Ước. Người tỏ mình qua các biến cố: Sáng tạo, quan phòng, cứu chuộc và cánh chung.

Thiên Chúa ấy đã đến

Đây là thì quá khứ của Thiên Chúa trong thời gian và lịch sử. Người đã đến và gặp gỡ con người qua việc sáng tạo thế giới và con người. Người đã đến khi sai Con Một mình nhập thể làm người tại Bêlem để ở với loài người cách đây hơn hai ngàn năm trong thân phận tôi đòi, nghèo nèn, khiêm hạ, để cứu độ chúng ta. Thiên Chúa đã đến với con người khi sai Chúa Thánh Thần đến trong ngày lễ Hiện Xuống để hướng dẫn và ở lại với Hội Thánh cho đến ngày tận thế.

Thiên Chúa ấy sẽ đến

Đây là thì tương lai của Thiên Chúa. Người sẽ đến trong vinh quang và quyền năng vào ngày cánh chung, để phán xét kẻ sống và kẻ chết. Lúc đó, Người xuất hiện như vị thẩm phám tối cao để xét xử nhân loại. Lúc bấy giờ số phận mỗi người sẽ được định đoạt. Người lành sẽ được hưởng hạnh phúc thiên đàng. Còn kẻ dữ sẽ bị phạt muôn kiếp trong hoả ngục.

Thiên Chúa ấy cũng đang đến

Đây là thì hiện tại của Thiên Chúa. Người đang đến với mỗi người chúng ta qua từng ngày sống, qua từng biến cố. Đặc biệt, Người đang đến với chúng ta qua bí tích Thánh Thể mà chúng ta cử hành. Người đến trong âm thầm và kín đáo để đồng hành, nâng đỡ và bổ sức cho chúng ta trên hành trình tiến về nhà Cha.

Như thế, Thiên Chúa đã đến, đang đến và sẽ đến với loài người và từng người chúng ta.

2. Làm gì đến đón Chúa?

Thứ đến, từ Adventus diễn tả khía cạnh chủ quan, tức là thái độ của con người hướng về việc Chúa đến. Theo đó, Mùa Vọng diễn tả tính chất vọng cuộc đời. Nghĩa là, sống là chờ đợi, là hướng tới tương lai, chờ đợi điều gì đó và Ai đó. Nếu không có hy vọng ta không thể sống được. Nếu không có gì để hướng tới, không có ai đó đang chờ ta và ta chờ đợi, thì cuộc sống này mất ý nghĩa và động lực để sống.

Vậy, chúng ta cần có thái độ nào phù hợp để đón Chúa đến? Phụng vụ Lời Chúa tuần I Mùa Vọng trả lời cho chúng ta câu hỏi ấy: Đó là thái độ tỉnh thức và sẵn sàng (x. Mc 13,33-37).

Tỉnh thức là gì? Xin thưa: tỉnh thức là không ngủ, là tỉnh táo về phương diện thể lý, tinh thần, tâm linh và luân lý.

Cuộc đời này được ví như một đêm dài. Tương lai mới là ngày. Con người sống trong cuộc đời được ví như một giấc mơ, “đời là giấc mơ,” người ta thường thích ngủ, mơ mơ màng màng, hơn là tỉnh thức đợi chờ. Thánh Augustinô đã chí lý khi nói rằng: “Cuộc đời này làm mảnh đất lắm người mê ngủ hơn là những người đang sống và đang thức.” Thời ông Noe, người ta vui chơi, mãi mê thế sự, ăn uống, dựng vợ gã chồng, chỉ có gia đình ông Noe là tỉnh thức và biết lắng nghe lời mời gọi của Thiên Chúa để đóng một con tàu chuẩn bị cho lụt hồng thuỷ sắp xảy ra. Khi lụt tới, loài người bị lụt cuốn đi, chỉ còn lại gia đình ông được cứu (x. St 7-8).

Thời Chúa Giêsu cũng vậy, người Do Thái cũng không tỉnh thức và sẵn sàng khi Chúa đến với họ, nên họ không nhận ra Chúa là Đấng Mêsia mà họ đợi trông. Chỉ một nhóm nhỏ nhận ra Chúa, còn lại phần lớn là ngủ trong thành kiến và cố chấp của họ.

Tháng 4 năm 1912, con tàu Titanic lần đầu tiên xuyên qua Đại Tây Dương để sang đất nước Mỹ. Trên tàu, người ta ăn uống, vui chơi, mê đắm thú vui hưởng lạc. Đã có những tín hiệu từ rađa và những con thuyền khác báo là có nguy hiểm ở phía trước, vì có những tảng băng ngầm ở dưới biển có thể va vào tàu và làm vỡ tàu. Nhưng mọi người trên thuyền vẫn vui chơi, lễ hội, ca nhạc, không một ai để ý, nên điều gì phải xảy ra thì đã xảy ra. Tàu đã va vào những tảng băng ngầm ấy nên đã bị chìm trong giá lạnh. Có 1500 người bị chết và chỉ vài người sống sót.

Thời đại chúng ta hôm nay, thế gian này cũng lắm kẻ đang ngủ và mãi mê với thú vui trần thế, vùi mình trong danh lợi dục, hưởng thụ, và chạy theo vật chất, nên đã xa rời đức tin và đạo lý. Nên rất nhiều người đã mất hướng đi trong cuộc sống.

Triết gia hiện sinh Công Giáo Sorgen Kierkekagaard dùng hình ảnh con tàu vượt biển đại dương để diễn tả rằng, tất cả chúng ta đang ở trên con tàu này, và người thuyền trưởng của con tàu phải luôn tỉnh thức và quan sát về phía trước để xem có gì nguy hiểm cho mọi người trên tàu mà tránh. Ông không chỉ lo cho mình và còn phải lo cho người khác trên thuyền. Mỗi người chúng ta sống trên đời này, chúng ta có sự liên đới và trách nhiệm đối với tha nhân. Chúng ta tỉnh thức và giúp người khác cũng tỉnh thức.

Như thế, thái độ tỉnh thức và sẵn là thái độ cần có và cần thiết để đón Chúa đến với mỗi người. Với thái độ ấy, chúng ta sống cuộc đời này cách ý nghĩa hơn và có thể gặp Chúa bất cứ lúc nào Chúa đến, như người tôi trung luôn sẵn sàng chờ đợi chủ trở về trong đêm khuya (x. Mc 13,35), hay như năm cô khôn ngoan cầm đèn đầy dầu đi đón chàng rể (Mt 24,1-12). Đó là lúc tao phùng gặp gỡ, chứ không phải là giây phút kinh hoàng sợ hãi. Ước gì mỗi người chúng ta luôn sống tỉnh thức như vậy!